Poznańskie wytwórnie tabaki

[Filek]

Filek

Keymaster

Poznańskie wytwórnie tabaki to dla mnie w dużej mierze wielka zagadka, choć poznaniakiem jestem od urodzenia. Tekstów o nich też nie ma dużo, bo to tylko jednozdaniowe notki nie wiadomo nawet skąd wygrzebane. Nawet podróż do Archiwum Narodowego nic nie daje, toteż mój post (niestety) będzie tylko wypisaniem tego co jak do tej pory udało mi się znaleźć.

Zacznijmy od roku ok. 1820, w którym to człowiek imieniem Franciszek Traeger założył w Poznaniu pierwszą fabrykę tabaki. Taką notkę można było przeczytać na stronie tutej.pl, ale nie mam zielonego pojęcia skąd autor wiedział o takiej osobie. Tego już się raczej nie dowiem.
Postać o takim imieniu i nazwisku owszem istniała, ale nie w Wielkopolsce. Mowa o byłym prezydencie Łodzi, urzędującym od 1844-1862. Pytanie tylko czy człowiek z wykształceniem prawniczym w wieku 18 lat założyłby fabrykę, która miałaby istnieć tylko 20 lat? Ciężko stwierdzić.
Pokusiłem się zatem o drobne wyszukanie postaci Franciszka Traegera w innej formie. Zmieniając nazwisko na bardziej niemieckie (Träger) znalazłem postać, która w południowej części Wielkopolski brała ślub. Podejrzewam, że autor tekstu po prostu wpisując „Poznań” do swojego tekstu źle zinterpretował „Grossherzogtum Posen” czy „Provinz Posen”, które w tym czasie były w użyciu.

Kłóciłbym się też o stwierdzenie „pierwsza fabryka tabaki w Poznaniu”. Trochę wcześniej przed Traegerem działała już fabryka tabaki Emmela, ale w 1812 r. została przeniesiona do Bydgoszczy.

Kolejnym bohaterem tego tekstu jest Józef Bliski i jego fabryka tabaczna, która znajdowała się na Dolnej Wildzie 87. Jak do tej pory jedyne co mi wiadomo to to, że jego fabryka istniała tylko od 1922 do 1929, więc jakiejś wielkiej kariery nie osiągnął. Ważne natomiast jest to, że budynek, w którym swoje produkty produkował wciąż istnieje i ma się dobrze. Obecnie znajduje się tutaj restauracja.
[album:c0178jap]86[/album:c0178jap]

Na koniec coś co raczej wszyscy powinni znać, czyli Wytwórnia Wyrobów Tytoniowych Poznań znana z takich tworów jak Mazurska i Gdańska (chociaż w Poznaniu raczej z ćmików o nazwie Poznańskie). Co ciekawsze firma ta wciąż istnieje, tylko pod nieco zmienioną nazwą.
[album:c0178jap]73[/album:c0178jap]
Tutaj znajdziecie niespodziankę w związku z tym co mam na myśli 🙂
Tutaj

[Filek]

Filek

Keymaster

Po długich poszukiwaniach ciekawych źródeł o poznańskich wytwórniach, muszę powiedzieć, że sprawa nadal wygląda mizernie. Udało mi się natomiast kilka nowych nazwisk, z czego jestem bardzo zadowolony.
Ale od początku.

Dopadłem krótką notkę o Traegerze w XIXw. książeczce „Dawne kawiarnie w Poznaniu”. Wynika z niej, że bardzo się dorobił na produkcji tabaki w Poznaniu. Interes prowadził koło 30 lat, gdyż fabrykę prowadził gdzieś do roku 1850, po czym wrócił do Niemiec. Kupcem jego fabryki miał być niejaki Gadebusch. Zapewne wytwórnia pod jego zarządem długo nie prosperowała, gdyż nie znalazłem jego nazwiska w późniejszych księgach adresowych.

Między 1870-1900 swoje wytwórnie mieli jeszcze: Carl Urlici, J. Neumann, L. Kaniewski i prawdopodobnie największy magnat tytoniowy swoich czasów – Gustav Schleh.

Oprócz tego w okresie międzywojennym pojawia się nazwisko Stanisława Kaniewskiego. Niestety nie wiem czy był on spokrewniony z L. Kaniewskim.

[Filek]

Filek

Keymaster

Jakoś przypadkowo przez moje oczy przeleciał fragment z książki „Żydzi w Wielkim Księstwie Poznańskim, 1815-1848” Sophi Kemlein z 2001 r.

„Pośród Żydów naturalizowanych w Poznaniu do roku 1848 działało: (…), pięciu producentów tabaki, (…), których przedsiębiorstwa należy postrzegać jako zalążek zakładów przemysłowych.”;

Nazwiska tych pięciu panów są mi na razie nieznane.

[Author]

Posts