Tabaka w literaturze
10 years, 11 months ago | 8 Replies
Cytat z książki „Wielkie nimfomanki”:
„(…) Jednak przedwcześnie cieszono się zwycięstwem, armia neapolitańska została rozbita przez wojska Napoleona, które zajęły północną Italię. Armia Ferdynanda wycofała się z Rzymu. Królewska para poczęła szykować się do ucieczki. Przygotowanie do niej wziął w swoje ręce admirał Nelson. Operację należało przygotować szybko i dyskretnie, tak żeby nikt nie domyślił się, że królewska para ucieka z Neapolu. (…) Na molo udali się wszyscy pieszo. WYpłynęli na otwarte morze w stronę Palermo. Wszystkiego doświadczyli, wszystkich „dobrodziejstw” morza: szalał sztorm, spowiednik króla spadł z konia i złamał rękę, dookoła smród wymiocin i brud, który mieszał się z morską wodą zalewającą pokład. Okręt kołysał się w wize rozszalałego żywiołu jak łupina orzecha.
Dokuczała im morska choroba. Książę Esterhazy w ramach pokuty cisnął w morze drogocenną złotą tabakierkę, wysadzaną brylantami z portretem swej nagiej kochanki.(…) „;
Cytat może i przydługi, ale myślę, iż końcówka warta przytoczenia, jako że książka jest pisana na podstawie źródeł historycznych.
-
Posts
-
Tabaka w literaturze
-
Cytat z książki „Wielkie nimfomanki”:
„(…) Jednak przedwcześnie cieszono się zwycięstwem, armia neapolitańska została rozbita przez wojska Napoleona, które zajęły północną Italię. Armia Ferdynanda wycofała się z Rzymu. Królewska para poczęła szykować się do ucieczki. Przygotowanie do niej wziął w swoje ręce admirał Nelson. Operację należało przygotować szybko i dyskretnie, tak żeby nikt nie domyślił się, że królewska para ucieka z Neapolu. (…) Na molo udali się wszyscy pieszo. WYpłynęli na otwarte morze w stronę Palermo. Wszystkiego doświadczyli, wszystkich „dobrodziejstw” morza: szalał sztorm, spowiednik króla spadł z konia i złamał rękę, dookoła smród wymiocin i brud, który mieszał się z morską wodą zalewającą pokład. Okręt kołysał się w wize rozszalałego żywiołu jak łupina orzecha.
Dokuczała im morska choroba. Książę Esterhazy w ramach pokuty cisnął w morze drogocenną złotą tabakierkę, wysadzaną brylantami z portretem swej nagiej kochanki.(…) „;Cytat może i przydługi, ale myślę, iż końcówka warta przytoczenia, jako że książka jest pisana na podstawie źródeł historycznych.
-
„Francja okresu Ludwików jest przepełniona erotyzmem, kult fallusa nasila się w okresie regencji Filipa Orleańskiego i trwa w epoce Ludwika XVII, króla impotenta, który uwielbiał sprośne zabawy. Przekonany o swej całkowitej impotencji, na dodatek posiadający żonę lesbijkę, zabawiał się niewinnymi perwersyjnymi igraszkami: nasypywał między pośladki prostytutek tabakę i, wtykając głęboko między nie swój gruby i pryszczaty nos, wciągał ten nęcący aromat, głośno i smacznie kichając. Na zdrowie królu! Każdemu swoje, jednemu jędrne pieprzenie, a drugiemu głośne kichanie.” (str. 27)
„Syberyjscy szamani, żeby wejść w trans, palili fajki, nabite sproszkowanymi, wysuszonymi muchomorami, belladonną i tabaką.” (str. 81)
Elwira Watała „Wielcy Zboczeńcy”;
PS: Mam nadzieję, że owe historie nie zbulwersują nikogo zanadto, jednakże charakter książek pani Elwiry jest, jaki jest, a więc i ciekawostki tabaczane z nich są dość perwersyjne.
-
Don Juan – utwór komediowy Moliera z 1665 r.
Rzecz ma miejsce na Sycylii.
AKT PIERWSZY
Scena przedstawia wnętrze pałacu.
SCENA PIERWSZA
SGANAREL (sługa Don Juana)
Co by tam nie prawił sam Arystoteles i cała ichnia filozofia – nic nie dorówna tabace. To namiętność ludzi uczciwych… a kto żyje bez tabaki, nie jest wart, żeby żyć. Tabaka nie tylko rozwesela i oczyszcza mózgownicę, ale w dodatku wiedzie duszę ku cnocie. Dzięki niej człowiek nabiera szlachetności… Popatrz, jak ten, kto zażywa tabakę, czuje się zobowiązany wobec całego świata; z jakim zachwytem częstuje nią na prawo i lewo wszędzie, gdzie się znajdzie ? Nawet nie czeka, aż go kto poprosi. Tak! To najprawdziwsza prawda, że tabaka wywołuje uczucie honoru i cnoty u wszystkich, którzy ją zażywają…
-
Most Królowej Jadwigi – Dziaduś Polonus często zażywał pryzki.
„Dziaduś Polonus dobywa z westki srebrny flakonik. Sypie tabakę w dołek między palcami wskazującymi a kciukiem. Mocno wciąga pryzę, sprawiedliwie rozdzielając ją na oba nozdrza. Dziadus Polonus robi grymas jak po wypiciu octu siedmiu złodziei, kicha i wyciera nos w szneptuch. Babusia Rzechotka dzwoni pogrzebaczem o fajerki i mówi: ”Na Zdrowie”. Ciotka Monika spogląda na Dziadusia Polonusa z bolesnym, rozdzierającym wyrzutem. Na krwistej, pucołowatej facjacie dziadka zakwita pełnia szczęścia.”;
„Dziaduś Polonus szykuje się do zażycia kolejnej pryzy i zawczasu szuka szneptucha w grochy”;
I jeszcze kilka innych fragmentów z tej samej powieści.
-
Temat jest ciekawy i szkoda, że trochę zapomniany. Jakiś czas temu czytałem książkę Philipa K. Dicka „Ubik”, w której jeden z bohaterów zażywał tabakę F&T Princess. Ale przede wszystkim chciałem zamieścić tu obszerniejszy cytat z „Pana Tadeusza”. Tabaka pojawia się w tym wielkim dziele często ale w tym miejscu jest to coś więcej niż wzmianka o tabace bądź tabakierze:
Robak wsparty na stole wpółgłośno rozprawiał,
Tłum szlachty go otaczał i uszy nadstawiał,
I nosy ku księdzowskiej chylił tabakierze;
Brano z niej i kichała szlachta jak możdzerze.„Reverendissime – rzekł kichnąwszy Skołuba –
To mi tabaka, co to idzie aż do czuba;
Od czasu jak nos dźwigam (tu głasnął nos długi),
Takiej nie zażywałem (tu kichnął raz drugi);
Prawdziwa bernardynka, pewnie z Kowna rodem,
Miasta sławnego w świecie tabaką i miodem.
Byłem tam lat już…” Robak przerwał mu: „Na zdrowie
Wszystkim Waszmościom, moi Mościwi Panowie!
Co się tabaki tyczy, hem, ona pochodzi
Z dalszej strony, niż myśli Skołuba dobrodziej;
Pochodzi z Jasnej Góry; księża paulinowie
Tabakę taką robią w mieście Częstochowie,
(…)
Zaczem wielkie powstały w całej karczmie szmery;
Ksiądz Bernardyn uciekł się do swej tabakiery,
W kolej częstował mówców; gwar zaraz ucichnął,
Każdy zażył przez grzeczność i kilkakroć kichnął;
Bernardyn korzystając z przerwy mówił dalej:„Oj, wielcy ludzie od tej tabaki kichali!
Czy uwierzycie Państwo, że z tej tabakiery
Pan jenerał Dąbrowski zażył razy cztery?”;
„Dąbrowski?” – zawołali. – „Tak, tak, on jenerał;
Byłem w obozie, gdy on Gdańsk Niemcom odbierał;
Miał coś pisać; bojąc się, ażeby nie zasnął,
Zażył, kichnął, dwakroć mię po ramieniu klasnął:
<>”. Dalej ksiądz Robak wykorzystuje tabakę do ucinania jałowych wątków dyskusji, łagodzenia sporów i naprowadzania słuchaczy na właściwe tory myślenia.
Przemyślny Robak, widząc, że się tak rozpryska
Rozmowa, jął ją znowu zbierać do ogniska,
Do swojej tabakiery; częstował, kichali,
Życzyli sobie zdrowia, on rzecz ciągnął dalej:
„Gdy cesarz Napoleon w potyczce zażywa
Raz po raz, to znak pewny, że bitwę wygrywa;
Na przykład pod Austerlitz: Francuzi tak stali
Z armatami, a na nich biegła ćma Moskali;
Cesarz patrzył i milczał. Co Francuzi strzelą,
To Moskale półkami jak trawa się ścielą.
Pułk za pułkiem cwałował i spadał z kulbaki;
Co pułk spadnie, to Cesarz zażyje tabaki;
Aż w końcu Aleksander, ze swoim braciszkiem
Konstantym i z niemieckim cesarzem Franciszkiem,
W nogi z pola; więc Cesarz, widząc, że po walce,
Spojrzał na nich, zaśmiał się i otrząsnął palce. -
Ostatnio zaczytuję się w opowiadaniach Maurice Leblanca o słynnym włamywaczu-gentelmenie znanym jako Arsene Lupin. Miło było mi zatem zobaczyć na jednej ze stron, że jeden z bohaterów – inspektor Ganimard, w tym wypadku – zażył szczyptę tabaki. Potem może tylko z dwa razy widziałem słowo „tabakiera”, ale jeszcze sporo tomów przede mną – o ile dozbieram się pełnej kolekcji.
Co do „Pana Tadeusza” to nie jedyne wykorzystanie tabaki jako metafora w literaturze polskiej początku XIX w. Choć zaledwie tylko jeden poemat zawiera podobny wydźwięk, a mianowicie „Zgon tabakiery” Tomasza Zana. Swoją drogą aż smutno pomyśleć, że tabaka częstochowska mogła nigdy nie istnieć.
-
Garść cytatów z polskiej literatury, których jakoś niespecjalnie mam ochotę używać do książki, a żal wyrzuć na zapomnienie.
„Stary kościół miechowski” (1879), Norbert Bonczyk
[i]I tabaczki zażywa, kicha, a: „Na zdrowie” —
W harmonii miechowskiej szkoła mu odpowie[/i]
Źródło: Norbert Bonczyk. Epik Górnego Śląska, Jacek Kajtach, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1965, s. 77„Konkury” (1910)
Zakonnik powoli wgramolił się na wózek, usiadł, zażył tabaki i rzecze…
Źródło: Konkury w: Postęp, Nr 4, Poznań 6 stycznia 1910, s. 1„Stefan Czarnkowski” (1891), Mikołaj Czajkowski
Gwardyan zażył tabaki.
Źródło: Z czasów krwi i żelaza. Romans historyczny w: Postęp, Nr 198, Poznań 31 sierpnia 1900, s. 1„Szpieg – powieść osnuta na tle wypadków roku 1830” (1881)
– A toć my nie w ciemię bici, ho! ho! już to coś pono tu będzie, dodał siwy jak gołąb Maciej, dobywając rożkiem tabaki.
Źródło: Szpieg. Powieść osnuta na tle wypadków roku 1830go w: Goniec Wielkopolski, Nr 181,Poznań 10 sierpnia 1881, s. 2„Rusini” (1869), A. Marjan
Michał Iwankowski: przetrał oczy i zażył tabaki.
Źródło: Rusini, A. Marian, wydawca J. Laskownicki, Lwów 1869, s. 80„Janek i Wiktosia, czyli Tryumf Kruka” (1886)
Zapytany stróż o mieszkanie kapitana Bugaja, zmierzył oczami pytającego się, a potom zażył tabaki i zapytał flegmatycznie.
Źródło: Janek i Wiktosia, czyli Tryumf Kruka w: Goniec Wielkopolski, Nr 193, Poznań 25 sierpnia 1886, s. 2„Szlachcianka i wieśniaczka” (1844), L.K.
Wzdycha biedny stary – wspomina w myśli nieboszczkę żonę – i pojąchuje tabaki.
Źródło: Szlachcianka i wieśniaczka, L.K. w: Tygodnik literacki literaturze, sztukom pięknym i krytyce poświęcony, Nr 17, Poznań 22 lipca 1844, s. 129„Wyrób posła” (1877), Jan Zacharyasiewicz
Kanonik zażył tabaki.
Źródło: Wybór posła, Jan Zacharyasiewicz w: Kłosy. Czasopismo Illustrowane Tygodniowe, Nr 633, Warszawa 4 sierpnia 1877, s. 98 -
Garść cytatów z polskiej literatury, których jakoś niespecjalnie mam ochotę używać do książki, a żal wyrzuć na zapomnienie.
„Stary kościół miechowski” (1879), Norbert Bonczyk
[i]I tabaczki zażywa, kicha, a: „Na zdrowie” —
W harmonii miechowskiej szkoła mu odpowie[/i]
Źródło: Norbert Bonczyk. Epik Górnego Śląska, Jacek Kajtach, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1965, s. 77„Konkury” (1910)
Zakonnik powoli wgramolił się na wózek, usiadł, zażył tabaki i rzecze…
Źródło: Konkury w: Postęp, Nr 4, Poznań 6 stycznia 1910, s. 1„Stefan Czarnkowski” (1891), Mikołaj Czajkowski
Gwardyan zażył tabaki.
Źródło: Z czasów krwi i żelaza. Romans historyczny w: Postęp, Nr 198, Poznań 31 sierpnia 1900, s. 1„Szpieg – powieść osnuta na tle wypadków roku 1830” (1881)
– A toć my nie w ciemię bici, ho! ho! już to coś pono tu będzie, dodał siwy jak gołąb Maciej, dobywając rożkiem tabaki.
Źródło: Szpieg. Powieść osnuta na tle wypadków roku 1830go w: Goniec Wielkopolski, Nr 181,Poznań 10 sierpnia 1881, s. 2„Rusini” (1869), A. Marjan
Michał Iwankowski: przetrał oczy i zażył tabaki.
Źródło: Rusini, A. Marian, wydawca J. Laskownicki, Lwów 1869, s. 80„Janek i Wiktosia, czyli Tryumf Kruka” (1886)
Zapytany stróż o mieszkanie kapitana Bugaja, zmierzył oczami pytającego się, a potom zażył tabaki i zapytał flegmatycznie.
Źródło: Janek i Wiktosia, czyli Tryumf Kruka w: Goniec Wielkopolski, Nr 193, Poznań 25 sierpnia 1886, s. 2„Szlachcianka i wieśniaczka” (1844), L.K.
Wzdycha biedny stary – wspomina w myśli nieboszczkę żonę – i pojąchuje tabaki.
Źródło: Szlachcianka i wieśniaczka, L.K. w: Tygodnik literacki literaturze, sztukom pięknym i krytyce poświęcony, Nr 17, Poznań 22 lipca 1844, s. 129„Wyrób posła” (1877), Jan Zacharyasiewicz
Kanonik zażył tabaki.
Źródło: Wybór posła, Jan Zacharyasiewicz w: Kłosy. Czasopismo Illustrowane Tygodniowe, Nr 633, Warszawa 4 sierpnia 1877, s. 98
-
- You must be logged in to reply to this topic.